دو نوعِ مهم از منابع قدرت براساس مشخصه ولت-آمپر وجود دارد؛ ۱- جریان ثابت (CC[1]) یا سراشیبی[۲] و ۲- ولتاژ ثابت (CV[3]) یا تخت[۴]. مشابه آن‌چه در شکل ۲۰ مشاهده‌می‌شود، محل تقاطع منحنی‌های مشخصه ولت-آمپر قوس الکتریکی و منبع قدرت مشخص‌کننده جریان و ولتاژ قوسی است که ایجاد می‌شود. قوس می‌تواند در فواصل مختلفی بین نوک الکترود و سطح قطعه کار برقرار شود، اما پایدارترین قوس در یک طول قوس بهینه ایجاد می‌شود.
شکل ۲۰. منحنی مشخصه منبع قدرت جوشکاری.
هرچه طول قوس افزایش پیدا کند، بارهای الکتریکی باید مسافت بیش‌تری را طی کنند تا به قطب ناهمنام خود برسند، درنتیجه انرژی بیش‌تری مصرف می‌شود. بنابراین افزایش طول قوس به‌معنای افزایش مقاومت قوس و در نتیجه افزایش ولتاژ دو سر قوس است. شکل ۲۰ نیز نشان می‌دهد که با افزایش یا کاهش طول قوس، منحنی مشخصه قوس در ولتاژهای بالاتر یا پایین‌تر قرار می‌گیرد. لرزش دست جوشکار در روش SMAW باعث تغییر مداوم طول قوس می‌شود. شدت جریان خروجیِ منبع قدرت با مشخصه سراشیبی (CC) حساسیت کمی به تغییرات طول قوس نشان می‌دهد و می‌تواند شدت جریان را حین جوشکاری تقریباً ثابت نگه دارد. به‌همین دلیل این منبع قدرت برای روش SMAW و به‌طورکلی برای روش‌هایی که تغذیه الکترود به‌صورت دستی انجام می‌شود مناسب‌تر است.
اغلب دستگاه‌های جوش تک‌کنترله هستند و تنها قابلیت تغییر شدت جریان را دارند. در این دستگاه‌ها ولتاژ مدار باز (OCV[5]) ثابت است و با تغییر شدت جریان، شیب منحنی مشخصه تغییر می‌کند. در دستگاه‌های دوکنترله، امکان تغییر هر دو شدت جریان و ولتاژ مدار باز وجود دارد. شکل ۲۱ منحنی‌های مشخصه این دستگاه‌ها را نشان می‌دهد. مزیت دستگاه‌های دوکنترله در آن است که برای شدت جریان‌های بالا می‌توان ولتاژ مدار باز را افزایش داد تا شیب منحنی‌های مشخصه افزایش یابد. هر چه شیب منحنی مشخصه بیش‌تر باشد، تغییرات جریان قوس حین جوشکاری کم‌تر خواهد بود. به‌عنوان جمع‌بندی باید گفت که اهرم‌های آمپر و ولتاژ (درصورت وجود) در دستگاه‌های جوش، به‌ترتیب جریان تقریبی قوس و ولتاژ مدار باز را تنظیم می‌کنند. اگر کابل‌ها طویل باشند مقاومت مدار (شکل ۱۷) افزایش می‌یابد، و افت ولتاژ ایجادشده باید لحاظ گردد.
شکل ۲۱. منحنی‌های مشخصه دستگاه‌های جوش دوکنترله.
منبع: مسعود فکوری حسن آبادی، «کارگاه جوشکاری و ورق‌کاری»، پارسیان کتاب، تهران، ایران، ۱۳۹۸
لطفاً برای حمایت از نویسنده، فایل کامل کتاب بالا را از طریق ذیل خریداری فرمایید.
خرید کتاب کارگاه جوشکاری و ورق‌کاری فکوری با تخفیف ویژه خریداران اولی
توجه: هر گونه کپی برداری یا اقتباس از مطالب فوق بدون ذکر منبع (سایت شریف+)، شرعی و اخلاقی مجاز نیست.
[۱] . Constant-current
[۲] . Drooping
[۳] . Constant Voltage
[۴] . Flat
[۵] . Open-Circuit Voltage