شهریه، محتوا و نحوه تشکیل کلاس‌های آموزش جستجو اینترنتی
آماده کردن یک مقاله برای انتشار در مجلات علمیِ معتبر کار آسانی نیست. دانشجویان و محققین هیچ‌وقت زحماتی را که برای انتشار اولین مقالات خود متحمل شده‌اند را فراموش نمی‌کنند و حتی ممکن است به بعضی از اشتباهات خود حین نوشتن آن‌ها و یا پاسخ به نظرات داوران بخندند. اگر شما نیز در حال نوشتن اولین مقالات خود هستید، پیشنهاد می‌کنم این مقاله را از دست ندهید.
ارزش دست‌آوردها
نویسنده‌های تازه‌کار معمولاً دو برخورد کاملاً متفاوت در ارزیابی دست‌آوردهای خود دارند. گروه اول کسانی هستند که معتقدند کار بسیار نابی انجام داده‌اند و کار آن‌ها باید در ژورنال‌های چارک اول (Q1) و با ضریب تأثیر بسیار بالا (High impact factor) چاپ شود. گروه دوم کسانی هستند که اعتماد به نفس پایینی دارند و همیشه کار خود را کوچک می‌شمرند. این احساس ضعف گاه آن‌قدر زیاد است که محقق حتی رغبتی به انتشار مقاله خود پیدا نمی‌کند. واقعیت آن است که هر دو گروه اغلب اوقات در اشتباه هستند. این وظیفه اساتید راهنما و مشاور است که دانشجویان را در این مرحله هدایت کنند که ممکن است استاد وقت یا تخصص کافی برای آن نداشته‌باشد!
پیدا کردن ژورنال مناسب
مجله هدف را باید قبل از نوشتن مقاله انتخاب کرد یا بعد از آن؟ جواب آن است که افراد حرفه‌ای معمولاً می‌دانند که برای کدام ژورنال می‌نویسند. برای مثال اگر کار شما شامل هر دو مبحث الکتروشیمی و مکانیکی باشد، باید بر اساس ژورنالِ هدف، روی یکی از این مباحث بیشتر مانور دهید. داده‌های مکانیکی شما هرچقدر هم خاص و ارزشمند باشند، به‌درد ِیک ژورنال الکتروشیمی نمی‌خورد، پس ناراحت نشوید اگر یکی از اعضای هیئت تحریریه مجله (Editor) با بیان این مسئله، مقاله شما را رد کند (Reject). در واقع عبارتِ out of scope نیز به همین معناست. اما خبر خوب آن است که تعداد بسیار ژورنال وجود دارد و بخش زیادی از آن‌ها نیز آن‌قدرها تخصصی نیستند و همین که مقاله شما در شاخه علم مواد باشد کافی‌ست تا مورد پذیرش اولیه آن‌ها قرار گیرد.
ارسال مقاله به نیچر.
الگوبرداری هوشمندانه
کپی کردن در جامعه علمی کار بسیار اشتباهی است که گاهی سرقت علمی هم به شما می‌آید. در حال حاضر درمورد داده‌های شما صحبت نمی‌کنیم، بلکه بیشتر به نحوه بیان آن اشاره داریم. شما اگر بیش از چند جمله را مقالات دیگر عیناً در مقاله خود کپی کنید، به‌راحتی توسط هیئت تحریریه تشخیص داده‌می‌شود. اما این ارزیابی به‌کمک نرم‌افزارها انجام می‌شود که به‌راحتی می‌توان آن‌ها را گول زد. اگر بار اولی است که مقاله می‌نویسید، حتماً از متن مقالات دیگران الگوبرداری کرده و با کمی تغییر در مقاله خود به کار ببرید.
ساده‌نویسی
مقاله اول را همیشه ساده بنویسید. اگر مطالب پیچیده‌تری وجود دارد سعی کنید به‌عنوان ادامه کار خود در قالب مقاله‌ای دیگر چاپ کنید. حتی داوران معمولاً ترجیح می‌دهند برای مقاله یک فرد بی‌نام و نشان فسفر نسوزانند و آن را به بهانه‌های واهی رد می‌کنند. هر کسی برای خواند مقالات سنگین و پیچیده حوصله ندارد و این یعنی به مقاله شما کم‌تر ارجاع (Citation) داده‌خواهد شد. سعی کنید طوری بنویسید که حداقل استاد راهنما و مشاور شما کامل مقاله را درک کنند.
نکته بعدی که بسیاری از نویسندگان مبتدی به آن دچار می‌شوند اضافه‌گویی است تا نشان دهند اشراف کاملی به موضوع دارند. برای مثال دانشجو روی مقاومت به خزش یک فولاد کار کرده‌است، اما در قسمت مقدمه خود به تکرار اشاره می‌کند که مقاومت خوردگی این فولاد نیز اهمیت دارد! یک داور غیرمتخصص از او نمی‌خواهد که مقدمه را اصلاح کند، بلکه ایراد می‌گیرد که باید روی خوردگی فولاد نیز کار کند.
رعایت نکات گرامری و ادبی
شما اگر مدرک زبان با بالاترین نمره هم داشته‌باشید، بازهم برای نوشتن مقاله علمی نیاز به کسب تجربه دارید. متن علمی با دیگر متون تفاوت جدی دارد. حتی متون علمی در یک رشته خاص با رشته دیگر متفاوت است. ممکن است برداشت خواننده‌ها در رشته‌های مختلف از یک کلمه یا عبارت، متفاوت باشد. بسیاری از اساتید دانشگاه‌های ایران در نوشتن و خواندن مقالات علمی تبحر دارند، اما در خواند یک رمان انگلیسی مشکل پیدا می‌کنند که بسیار طبیعی است.
ارجاع مناسب به مقالات و کتب
مراجع شما باید متناسب با ژورنال هدف باشد و همچنین نشان دهد که شما بهترین‌های موضوع کاری خود را می‌شناسید. گاه در مراجع اسم افرادی وجود دارد که به مقاله شما اعتبار می‌بخشد. یک فرد حرفه‌ای می‌داند که فلان ژورنال مقاله‌اش را برای داوری به چه اشخاصی می‌فرستد، لذا متناسب با طبع آن‌ها می‌نویسد و تا می‌تواند به مقالات آن افراد ارجاع می‌دهد تا دلشان را به‌دست آورد. میانگین سال انتشار مراجع شما نیز نشان می‌دهد چقدر کارتان در حال حاضر مورد علاقه دانشمندان و محققین است. شما اگر نشان دهید که مشابه کار شما در نیچر چاپ شده‌است، مسلماً تأثیر بسیار مثبتی در ذهن خواننده می‌گذارد.
پارگراف‌بندی مناسب
حتی خیلی از کسانی که سال‌هاست مقاله منتشر می‌کنند نمی‌دانند که پاراگراف‌بندی چه اهمیتی دارد. هر پارگراف هدفی مشخص دارد و باید به‌خوبی شروع شده و خاتمه یابد. مخصوصاً در بخش مقدمه مقاله (Introduction) چهارچوب کاملاً مشخصی برای پاراگرف‌بندی وجود دارد. شما با خواندن مقالات افراد شاخص متوجه خواهید شد که پاراگراف اول، دوم و… به‌ترتیب به یک سوال ایجاشده در ذهن مخاطب جواب می‌دهند و او را قانع می‌کنند که فارغ از نتایجی که به‌دست آمده، طرح ایده و طراحی فرآیند تحقیق منطقی بوده‌است.
استفاده هوشمندانه از لغات تخصصی
در دیده شدن یک مقاله در عصر حاضر، لغات بسیار بسیار اهمیت دارند. مقاله شما با جستجوی کلمات یافت می‌شود. اگر به دنبال ارجاع زیاد به مقاله خود هستید، باید کاری کنید که کار شما خوانده‌شود. هنگام جستجوی اینترنتی چه کلماتی یا بهتر بگوییم چه کلیدواژه‌هایی را بیشتر استفاده می‌کنید؟ این‌ها همان کلماتی هستند که حداقل یک بار باید در متن شما باشند. حتی ممکن است یک عبارت به چند صورت به کار رود، برای مثال: پوشش نانو، نانوپوشش، پوشش نانومقیاس، پوشش زیرمیکرون، پوشش نازک، لایه نازک و…! اگر شما پوشش نانومتری روی یک ماده ایجاد کرده‌اید، بهتر است همه این کلمات در مقاله شما دیده‌شود.
شکل و جدوال مناسب و گویا
مطمئن باشید تعداد کسانی که بعد از ده سال، مقاله شما را کامل می‌خوانند به تعداد انگشت‌های دست نخواهد رسید حتی اگر یک میلیون سایتیشن داشته باشد، اما شک نکنید اغلب کسانی که مقاله شما را دانلود می‌کنند، به عکس‌ها و جداول با دقت نگاه می‌اندازند. حتی ممکن است خیلی‌ها از عکس‌های شما در ارائه‌ها و یا کتب خود استفاده کنند. همه به دنبال تصویر باکیفیت و گویا هستند. آماده کردن عکس‌ها با رعایت اصول و با حفظ کیفیت را باید آموخت.
اگر؛
– برای شروع نوشتن نیاز به مشاوره دارید،
– در آماده‌سازی اشکال و جداول نیاز به کمک دارید،
– نمی‌دانید مقاله شما قابلیت چاپ در چه مجلاتی را دارد،
– برای ارسال مقاله به سایت مجله نیاز به راهنمایی دارید،
– مقاله شما آماده ارسال به مجله است و نیاز به ویرایش نهایی از نظر فنی و ادبی دارد،
– در پاسخ به نظرات داوران مشکل دارید،
– از ارسال مقاله به مجلات مختلف و رد شدن آن خسته شده‌اید،
– و در نهایت هرگونه سوال در مورد چاپ مقالات در حوزه مهندسی و علم مواد دارید،
دانشجویان و دانش‌آموختگان مقطع کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه صنعتی شریف آماده هستند تا شما را یاری دهند.